نشست علمی «بررسی وضع حقوقی مسلمانان در اتریش و ابعاد نظری اندیشه اسلامی برای ارتقاي وضعیت جامعه بشری که به صورت سه‌جانبه توسط کمیسیون حقوق بشر اسلامی ایران، بنیاد علوم وحیانی اسراء و اتریش هماهنگ شده بود، در بنیاد اسراء در قم برگزار شد.
به گزارش روابط عمومي كميسيون حقوق بشر اسلامي ايران، در ابتداي اين نشست، حجت‌الاسلام بهمن اکبری ـ پژوهشگر حقوق بشر اسلامی و ريیس مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی ـ طي سخناني پيرامون ظرفیتهای اندیشه اسلامی برای همگرايی و همبستگی جامعه بشری، با اشاره به ضرورت نگرش نظام‌مند به مجموعه اندیشه اسلامی وذکر برخی کلیدواژه‌ها در اندیشه اسلامی از جمله تعارف، تفاهم و تعامل و با بیان برخی از مستندات قرآنی توصیه‌کننده به وحدت جامعه بشری، پنج گزاره محوری اندیشه اسلامی برای همگرايی و همبستگی جامعه بشری را با استناد به آیات قرآن کریم ودیگر منابع اسلامی مورد بحث قرار داد.
وي اين پنج گزاره را با استناد به منابع اسلامی جداگانه اين‌گونه برشمرد: «مجموعه آحاد انسانی ریشه‌ای واحد دارند و سنت‌های مشترکی بر آنها جریان دارد»، «تنوع جنسیتی و فرهنگی آیت خداست و هدف این گوناگونی تعارف است و نه تعارض و تزاحم»، «میان تمام انسانها پیوند خانوادگی برقرار است»، «نفی قبیله‌گرايی اصلی محوری در اندیشه اسلامی است» و «توسعه تمدنی بشر در گرو نفی انحصارگرايی است.»
اكبري در ادامه از اندیشمندان اسلامی خواست که نگرش جامع اسلام به همبستگی نوع بشر را برجسته سازند تا نیازهای جامعه جهانی پاسخ داده شود.
وی همچنین از اندیشمندان اروپايی از جمله انديشمندان اتریشي خواست که همبستگی خود با مسلمانان را تقویت کنند و مانع از هر گونه اقدام خلاف وحدت جامعه بشری و عامل منازعه و دشمنی شوند.
در ادامه اين نشست، پروفسور شفتان هامر ـ استاد حقوق عمومی و فلسفه حقوق دانشگاه وین ـ با ابراز خرسندي از برگزاري اين نشست در آستانه همایش بین‌المللی بزرگداشت صدمین سالگرد پذیرش رسمی دین اسلام در نظام حقوقی اتریش، به نظام حقوقی اين كشور اشاره و اظهار كرد: در اتریش هیچ فرد و مقامی حق ندارد حقوق انسانی مسلمانان را نقض کند؛ چنانكه 13 جامعه دینی دیگر پذیرفته شده موجود در اتریش نیز از حمایت‌های قانونی مختلف برخوردارند.
وی با اشاره به وضعیت حقوقی مسلمانان در اتریش نيز خاطرنشان كرد: قبلا فقط مذهب حنفی از اهل سنت به عنوان اسلام در اتریش رسمیت حقوقی داشت ولی بعدا در قوانین اتریش اصلاحات لازم انجام شد و اکنون همه مذاهب اسلامي در اتريش رسميت دارند.
حجت‌الاسلام احمد دیلمی ـ عضو هیات علمی دانشگاه قم ـ نيز طي سخناني در اين نشست، پيرامون نگرش اندیشه اسلامی به نفی بیان تنفرآمیز، با ارائه تعریفی از بیان تنفرآمیز که باعث می‌شود یک فرد یا گروه نژادی، مذهبی، اجتماعی یا قومی مورد حملات بیانی توهین آمیز قرار گیرند، به تجزیه و تحلیل عناصر محوری بیان تنفرآمیز پرداخت و سپس آن را در اندیشه اسلامی مورد بحث قرار داد.
وی غضب و تندی و قضاوت و داوری نادرست و غیر اخلاقی را دو عنصر بیان تنفرآمیز عنوان كرد و گفت: در اندیشه اسلامی سه مفهوم غضب مطرح است که دو مفهوم آن مردود و مذموم و نوع سوم آن که غضب در نتیجه رحمت و یا مبتنی بر رحمت است، به عنوان یک استثنا پذیرفته شده است.
ديلمي ادامه داد: از حیث داوری راجع به دیگران نيز در اندیشه اسلامی تفکیک بین شخصیت طبیعی دیگران با شخصیت اکتسابی باید قائل شد. در مورد شخصیت طبیعی دیگران مثل جنسیت، وابستگی قومی و نژادی و مواردی از این قبیل اصولا هر گونه داوری منفی ممنوع است اما در مورد شخصیت اکتسابی، بین داوری راجع به فعل دیگران با فاعل آن فرق است و در هر مورد نکات فنی خاصی قابل طرح خواهد بود.
وي در پایان با ذکر آیاتی از قرآن کریم که برای رعایت ادب در روابط انسانی، درس‌آموز و راهبردی است، از همگان خواست که مبتنی بر این آیات الهی عمل کنند تا در سطح جهانی بیان تنفرآمیز رواج نیابد و توهین‌کنندگان همواره منزوی و مطرود باشند.